Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES), 78 sayılı Yükseköğretim Kurumları Öğretim Elemanları Kadroları Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye, 5538 sayılı Kanunla eklenen Ek Madde 8 uyarınca,
-
yükseköğretim kurumlarında öğretim görevlisi, okutman, araştırma görevlisi, uzman, çevirici ve eğitim öğretim planlamacısı kadrolarına yapılacak atamalarda,
-
ülkemizde lisansüstü eğitime girişte,
-
yurt dışına lisansüstü eğitim için gönderilecek adayların seçiminde
ilgili kurumların kullanacakları puanları sağlayan sınav sistemidir.
ALES, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi ÖSYM tarafından ilkbahar ve sonbahar dönemlerinde yılda iki kez ve ayrıca 2017 senesi için e-ALES olarak ayrıca iki defa daha yapılır. Bu iki dönemde yapılan sınavlar ALES İlkbahar Sınavı ve ALES Sonbahar Sınavı olarak adlandırılır.
Eskiden tezsiz yüksek lisans programlarının başvurularında istenen ALES artık sadece tezli yüksek lisans için istenmektedir. Tezli yüksek lisans başvuruları için oldukça önemli bir kriterdir.
Üniversiteler tezli yüksek lisans başvurularında ALES sonucuna çok önem vermekteler. Eğer iyi bir ALES puanına sahipseniz yüksek lisans başvurunuzda size önemli bir avantaj sağlar. Üniversiteler yüksek lisans başvurusu yapan öğrencilere ALES sonuçları, diploma notları, mülakat sonuçları ve bazen bilim sınavı sonuçlarını da dahil ederek bir puanlama oluştururlar. Bu puanlamada en yüksek oran ALES sonucuna aittir. Genelde ALES sonucu %50’lik bir paya sahiptir. Bu oran bazen %50’den fazla olmakla birlikte Lisansüstü Eğitim Öğretim Yönetmeliği’ne göre daha az olamaz. YÖK Lisansüstü Eğitim Öğretim Yönetmeliği’nde şöyle der:
“ALES puanının %50’den az olmamak koşuluyla ne kadar ağırlıkla değerlendirmeye alınacağı, ilgili senato tarafından belirlenir.”